.

























"sharing knowledge"/"ცოდნის გაზიარება"-   ავტორი: იაგო შერვაშიძე

    ხელოვნება...
შემოქმედება... მუზა... ფანტაზია....შთაგონება.. გატაცება....
ეს ის ცნებებია, რომლებიც სულიერებას უკავშირდება. ადამიანური არსი, სულის სიღმეებიდან, გონების ლაბირინთებიდან გამომძვრალი გათავისუფლებული ზღაპრული ჯინია, რომელიც ცდილობს გამოხატოს ის რასაც ვერ დაიტევს სიტყვა, ვერ დაიტევს სხეული, ვერ დაიტევს სული და ვერ დაიტევს გონება. ამ დროს ადამიანი მთელი არსებით მოქმედ კრატერს ჰგავს, რომელიც სადაცაა ამოხეთქს და  მთელი თავისი ძლიერებით ამოაფრქვევს: მელოდიას, ფერებს, ფორმებს, პლასტიკას, ეს ვულკანი კი ის მუზა და შთაგონებაა, რომელიც ასე აღელვებს ადამიანთა იმ კატეგორიას, რომელსაც ყველაზე მეტად შეუძლია იგრძნოს, განიცადოს და აღიქვას ყოველივე აბსტრაქტული, თვალით უნახავი, სმენით არგაგონილი რამ....  ეს რომანტიკაა, ზებუნებრივი გზნებაა

     

დეკლამაცია

დეკლამაცია (ლათ. declamatio — „ვარჯიში მჭერმეტყველაბაში“) — ლიტერატურული ნაწარმოების გამოთქმით წაკითხვის ხელოვნება. ძველ რომში დეკლამაცია ორატორული ხელოვნების უმნიშვნელოვანეს ელემენტს წარმოადგენდა, საფრანგეთში კი — სცენიდან ლექსისა და სიტყვის წარმოთქმის ხელოვნებას. XVII-XVIII საუკუნეებში საფრანგეთის თეატრში კლასიციზმმა დააკანონა სცენური მეტყველების პირობითი მანერა — ამაღლებული, საზეიმო, წამღერებითი მეტყველება, რომელიც ასევე პირობით ჟესტსა და მიმიკასთან ერთად კლასიცისტურ თეატრში მსახიობის ხელოვნების საფუძველს შეადგენდა. XVIII საუკუნის ბოლოსა და XIX საუკუნის დასაწყისში რომანტიზმმა და რეალიზმმა დაარვია დეკლამაციის კლასიცისტური ნორმები, სცენაზე მსახიობის მოქმედება და მეტყველება განსასახიერებელი გმირის ხასიათს დაუქვემდებარა.

სიმებიანი საკრავი-გიტარა

გიტარა — სიმებიანი საკრავია, რომელიც ძირითადად იკვრება თითებით ან მედიატორით. ძირითადად იგი არსებობს ექვს, შვიდ და თორმეტსიმიანი. ტრადიციულად, გიტარა მზადდება სხვადასხვა ხისაგან, ხოლო სიმები ცხოველების ნაწლავებისაგან. თუმცა სიმების ტრადიცია არ არის შენარჩუნებული, და თანამედროვე სიმები არის ნეილონის და ფოლადის. ზოგიერთი თანამედროვე გიტარა დამზადებულია პოლიკარბონატით. არსებობს გიტარის ძირითადი ორი ოჯახი: აკუსტიკური და ელექტრო. გიტარა ვოკალის თანხლებისთვისაა მოსახერხებელი.

აკუსტიკური გიტარა (და სხვა მსგავსი ინსტრუმენტები) ამოჭრილი კორპუსით უკვე ათას წელზე მეტია გამოყენებაში. თანამედროვე აკუსტიკური გიტარის სამი ძირითადი ტიპი არსებობს: კლასიკური გიტარა (ნეილონის სიმებიანი), ლითონის სიმებიანი აკუსტიკური გიტარა და არქტოპ გიტარა. აკუსტიკური გიტარების ტონალობა წარმოქმნილია სიმების ვიბრაციით, რომელსაც აძლიერებს გიტარის კორპუსი. კლასიკური გიტარა ხშირად იკვრება როგორც სოლო ინსტრუმენტი თითების ამოკვრის ტექნიკით. ეგიტარის სამშობლო ცნობილი არ არის. ვარაუდობენ, რომ იგი წარმოიშვა ძველ საბერძნეთში, მაგრამ შემდგომში მისი მეორე სამშობლო გახდა ესპანეთი, სადაც VIII—IX საუკუნეებში ეს საკრავი ფართოდ გავრცელდა. ესპანეთიდან გიტარა მთელ ევროპაში გავრცელდა. საქართველოში ის მე-19 საუკუნეში შემოვიდა და მტკიცედ დამკვიდრდა. ქართულ, ხალხურ და ქალაქურ ბევრ სიმღერას გიტარა უწევს თანხლებას.

გიტარის სამშობლო აღმოსავლეთია. თარი სპარსულად სიმს ნიშნავს, ხოლო თარის წინდებულები (დუ-ტარი, სი-ტარი) ოდესღაც სიმთა რიცხვს გამოხატავდა. დუ ნიშნავდა ორს, სი- სამს. ასე რომ ”გიტარა” ნიშნავდა სამსიმიანს.

ჩვენს ერამდე დიდი ხნით ადრე გიტარა აღმოსავლეთიდან საბერძნეთში მოხვედრილა, იქ, დროთა განმავლობაში დაივიწყეს, რომ ”სიტარი” სამსიმიან საკრავს ნიშნავდა და ასეთი სახის ოთხ და მრავალსიმიან სხვა საკრავებსაც "სიტარი", შემდეგ კი გიტარა შეარქვეს.

ბაროკოს ეპოქაში ბაროკოს გიტარა (ლუტა, მანდოლინა, ბარბათი და ა.შ.) ხშირად იყენებოდა კამერულ ორკესტრებში. ამ ინსტრუმენტს იყენებდნენ: ანტონიო ვივალდი, იოჰან სებასტიან ბახი და სხვები.

რომანტიზმის პერიოდში გიტარას ხშირად იყენებდა ნიკოლო პაგანინი.

გიტარა ძალიან გავრცელებულია თანამედროვე მუსიკაში.ლექტრო გიტარა იქნა წარმოდგენილი 1930-იან წლებში. ელექტრო გიტარებმა მალევე მოახდინა გავლენა თანამედროვე კულტურაზე. გიტარა არის მიჩნეული მთავარ ინსტრუმენტად ისეთ მუსიკის ჟანრებში, როგორიცაა ბლუზი, ბლუგრასი, ქანთრი, ფლამენკო, ჯაზი, ხოტა, მარიაჩი, რეგი, როკი, სოული და ბევრი სხვა პოპის ფორმებში.

 კლასიკური გიტარის ისტორია

კონკრეტული ადგილ მდებარეობა, თუ სად შეიქმნა პირველი გიტარა ანუ გიტარის სამშობლო ცნობილი არ არის. მკვლევართა აზრით გიტარის სამშობლო არის აღმოსავლეთი. თარი სპარსულად სიმს ნიშნავს, თარის წინდებულები ‘’დუ’’ ორს და ‘’სი’’ სამს. (დუ –ტარა) (სი-ტარა). ასეთი დასახელება სიმების რიცხვს გამოხატავდა. ასე რომ შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ პირველი გიტარა იყო სამ სიმიანი.
 ეს საკრავი მრავალი ასწლეულის წინ აღმოსავლეთიდან ძველ საბერძნეთში მოხვედრილა. იქ კი თანდათან დაივიწყეს, რომ ეს სამ სიმიანი საკრავი იყო და დროთა განმავლობაში მას ემატებოდა სიმებიც და შეეცვალა სახელიც. ჩვენამდე ეს საკრავი მოვიდა და ცნობილია გიტარის სახელწოდებით.
ასე რომ გიტარის სამშობლოდ შეიძლება საბერძნეთი ვივარაუდოთ, თუმცა გიტარის მეორე სამშობლოდ ითვლება ესპანეთი, სადაც ეს საკრავი VIII—IX საუკუნეებში ფართოდ გავრცელდა, ხოლო თითქმის იმ სახით, როგორი სახითაც გვხვდება დღეს კლასიკური გიტარა, ეს ინსტრუმენტი 1860 წელს გამოიგონა ანტონიო დე ტორესმა.
ესპანეთიდან გიტარა მთელ ევროპას “მოედო”. საქართველოში ის მე _19 საუკუნეში შემოვიდა.



                                                                                                  გიტარის აწყობა

გიტარის აწყობის სხვადასხვა ვარიანტები არის გამოყენებული. ყველაზე გავრცელებული ტონალობაში, რომელიც ცნობილია როგორც "სტანდარტული ტონალობა", სიმები არის აწყობილი დაბალი E-დან მაღალ E-მდე. ყველა სიმის ჩამოკვრისას მიიღება აკორდი - Em7/add11.

სიმების ტონალობის სიმაღლეები მოცემულია ცხრილში:

სიმი	ნოტი	სიხშირე	მეცნიერული სიმაღლე
1 (უმაღლესი)	e'	329.60 Hz	E4
2	b	246.90 Hz	B3
3	g	196.00 Hz	G3
4	d	146.80 Hz	D3
5	A	110.00 Hz	A2
6 (უდაბლესი)	E	82.40 Hz	E2

                                                                                                                                                           

0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
E	F	F♯	G	A♭	A	B♭	B	C	C♯	D	E♭	E
B	C	C♯	D	E♭	E	F	F♯	G	A♭	A	B♭	B
G	A♭	A	B♭	B	C	C♯	D	E♭	E	F	F♯	G
D	E♭	E	F	F♯	G	A♭	A	B♭	B	C	C♯	D
A	B♭	B	C	C♯	D	E♭	E	F	F♯	G	A♭	A
E	F	F♯	G	A♭	A	B♭	B	C	C♯	D	E♭

თანამედროვე მუსიკაში ხშირად იყენებენ გიტარის გადაწყობის ტექნიკას სხვა ტონალობაში უფრო ინდივიდუალური ჟღერადობის მისღებად , თუმცა გიტარის მიღებულ სტანდარტულ წყობად ითვლება 1.E – 2.B – 3.G – 4.D – 5.A – 6. E
ამ მეთოდით აწყობილ გიტარას, ყველა ღია სიმს თუ ერთად ჩამოვკრავთ მივიღებთ აკორდს Em7/Add 11

სიმი	ნოტი	სიხშირე	მეცნიერული სიმაღლე
1	e'	329.60 Hz	E4
2	b	246.90 Hz	B3
3	g	196.00 Hz	G3
4	d	146.80 Hz	D3
5	A	110.00 Hz	A2
6	E	82.40 Hz	E2

Add caption

შემოდგომა და ჩვენი ფოტო-ხელოვნება

Add caption

ხელოვნება და ადამიანი

                                                                     
    ადამიანი ტაძრის კედელზე მოხატული ფრესკა არ არის, რომ ერთ განზომილებაში უმზირო, ან მოშალო... მას ირგვლივ უნდა შემოუარო და იმ მხრიდან უმზირო საიდანაც ლამაზია.  
   ხელოვნება, ვრცელი გაგებით, ადამიანის შემოქმედებისა და წარმოსახვის ფიზიკური გამოხატვაა ნაწარმოებებში, რომელიც აერთიანებს სინამდვილისა თუ მოგონილის მხატვრული გამოხატვის სხვადასხვა ფორმებს. სიტყვა ხელოვნება აღიქმება როგორც ბუნების საპირისპირო ცნება. ამ აზრით ხელოვნებას მიეკუთვნება ყველაფერი, რაც არაბუნებრივი წარმოშობისაა, ანუ შექმნილია ადამიანის (ავტორის, ხელოვანის) მიერ. თანამედროვე ინტერპრეტაციით, ხელოვნების განსაზღვრებები ასახავენ ესთეტიკურ კრიტერიუმებს, და ტერმინი ერთნაირად შეეხება ლიტერატურას, მუსიკას, ცეკვას, დრამატურგიას, მხატვრობას,სკულპტურასა და არქიტექტურას.ვიწრო გაგებით, ხელოვნებაში გულისხმობენ მხოლოდ სახვით ხელოვნებას, ანუ ფერწერას, გრაფიკას და ხუროთმოძღვრებას. სიტყვა ხელოვანს მეტაფორული მნიშვნელობითაც იყენებენ და იგი აღნიშნავს ცოდნის, ოსტატობის მაღალ დონეს ნებისმიერ საქმიანობაში.

    შუა საუკუნეებში ტერმინი ხელოვნება გამოიყენებოდა სწავლების აღსანიშნავად, განიხილებოდა როგორც შეცნობის ინსტრუმენტი. ამ ეპოქის შვიდ თავისუფალ ხელოვნებას მიეკუთვნებოდა:  გრამატიკა, ლოგიკა, რიტორიკა, არითმეტიკა, 
მუსიკა, გეომეტრია და ასტრონომია. დასავლურ კულტურაში ვიზუალურ ხელოვნებათა შორის საუკუნუნეების განმავლობაში რჩებოდა მხოლოდ ფერწერა და სკულპტურა.    ისლამურ კულტურაში ძირითადი ფორმა ორნამენტი იყო, ვინაიდან ეს რელიგია ცოცხალი არსებების გამოსახვას კრძალავდა. ზოგიერთ კულტურაში ნიღბები, ტატუირება, კერამიკა და ლითონის ნაკეთობები 
იყვნენ სახვითი ხელოვნების ძირითადი ფორმები. ტექნიკურმა პროგრესმა შესაძლებელი გახადა ხელოვნების ახალი ფორმების გაჩენა, როგორებიცაა: ფოტოგრაფია და კინო, ხოლო თანამედროვე ელექტრონული ტექნოლოგიები ხილული სახეების სრულიად ახალი ფორმების შექმნისა და წარმოდგენის საშუალებებს იძლევა.

ხელოვნების დარგები

• არქიტექტურა
• გრაფიკა
• დეკორატიული ხელოვნება
• თეატრი
• კინოხელოვნება
• ლიტერატურა
• მუსიკა
• სკულპტურა
• ფერწერა
• ფოტოგრაფია
• ქორეოგრაფია                                                                                         ხელოვნება შეიძლება დაეფუძნოს ფორმას, ფიგურას (ფერწერა, სკულპტურა), სიტყვას (ლიტერატურა), ბგერას (მუსიკა), მოძრაობას (ცეკვა, საბრძოლო ხელოვნება) ან მათ ჰიბრიდს (თეატრი, კინო)

საოცარია ხელოვნება - მხოლოდ მას შეუძლია მოითმინოს და შეიფაროს სულით ავადმყოფთა მრავალმილიონიანი არმია, კაცობრიობის თითქმის მესამედი. განა სხვა რომელიმე პროფესიას აქვს ამის უნარი, არა, იგი ნორმიდან ერთი სანტიმეტრით, ერთი გრადუსით გადახრილ ადამიანსაც კი ვერ ითმენს. ხელოვნება და პოლიტიკა კი მთელი 180 გრადუსით გადახრილ ადამიანებს ხშირად გენიოსის შარავანდედით ამკობს და თაყვანს სცემს. აი, რა არის ხელოვნება- გარდა ჭეშმარიტი ტალანტებისა, სულით ავადმყოფთა თავშესაფარიც არის. რატომ? მხოლოდ იმიტომ, რომ ადამიანის სულიერი ცხოვრების სამყაროს მიეკუთვნება და არა მატერიალურს.

ლუკა ქავთარაძის შემოქმედება

ლუკა ქავთარაძე

დავით ზინჩენკოს შემოქმედება

იაგო შერვაშიძის შემოქმედება

Add caption

Add caption